Sunday, October 30, 2011

ბარათაშვილები

1537-1538 წწ. მეფე ლუარსაბ I-ის განჩინებით ძმები იოთამ და ორბელ ბარათაშვილები გაყრილან და მარაბდა იოთამს რგებია.
შემდგომში მარაბდა ფარიშატისა და გიორგი ბარათაშვილისაა. ამ დროიდან მოყოლებული სოფელი ძირითადად ბარათაშვილების საბატონო საკუთრებად  ქცეულა.

       ბარათაშვილები არეშიანებს მამულის საზღვრებს ედავებოდნენ და სასამართლოში იჩივლეს. მეფე შაჰნავაზის (ვახტანგ V) ბრძანებით, მოსამართლეებმა საქმე გაარჩიეს. 

სასამართლომ მოდავე მხარეებს ძველი განაჩენები მოთხოვა. ბარათაშვილებმა საბუთები წარადგინეს, არეშიანებმა კი ვერა. შესაბამისად, სასამართლომ გამოიტანა განაჩენი, რომ სადაო მამული ბარათაშვილებს ეკუთნოდათ: "სამკვიდროც ამათი ყოფილა ელიას ქვას აქათი, ახლაც სამკვიდროდ დანებდა და ვერც სხვა კაცი შეეცილება... და სამკვიდროდ დარჩა".   
          პროექტში მონაწილე მოსწავლეებმა და პედაგოგებმა დაათვალიერეს და დაადგინეს ბარათაშვილების ნასახლარი სოფელ მარაბდაში. მოინახულეს ბარათაშვილების საფლავები წმინდა მარინეს ეკლესიაში და დაამზადეს წარწერა ხელოვნების მასწავლებელთან ერთად: ,,ბარათაშვილების ნასახლარი" , რომელსაც წაიღებენ და გააკრავენ იმ ტერიტორიაზე, სადაც ცხოვრობდნენ მარაბდის ბატონები. 
          ჯგუფმა გადაწყვიტა დამატების შეტანა, კერძოდ – რადგან აქ ბავშვობა გაატარა პატარა ტატომ, ანუ ნიკოლოზ ბარათაშვილმა, გაკეთებულ  აბრას დაურთავენ წარწერას ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსიდან ,,ფიქრნი მტკვრის პირას" .
             ,,არც კაცი ვარგა, რომ ცოცხალი მკვდარსა ემსგავსოს,
                იყოს სოფელში და სოფლისთვის არა იზრუნვოს!"

                                                       ნიკოლოზ ბარათაშვილი. 

Friday, October 28, 2011

არსენა ოძელაშვილი

,,ოძელაშვილი არსენა
ღმერთმა კურთხევით ახსენა".

არსენა ოძელაშვილს იმ პერიოდში მოუხდა ცხოვრება, როცა რუსეთს კარგად ჰქონდა ფეხი მოკიდებული საქართველოში და ქართველი ხალხის ჩაგვრას მთელი ძალით ახორციელებდა. 
ქართველი ხალხი, კერძოდ კი მარაბდელები ვერ აუდიოდნენ ბატონებისა და ხელისუფლებისაგან დაწესებული გადასახადების გადახდას. ამას თან ერთვოდა რუსეთის იმპერიის მიერ საქართველოს ხელში ჩაგდების სურვილი და გამწარებული ქართველები მზად იყვნენ ბრძოლისათვის, მხოლოდ მეთაურის გამოჩენას ელოდებოდანენ. სწორედ ამ დროს გამოჩნდა არსენა ოძელაშვილიც. მისი თვისებები ზუსტად შეეფერებოდა იმ საპასუხისმგებლო მოვალეობას, რასთანაც ქართველი ხალხი აპირებდა შერკინებას.

არსენა ოძელაშვილი (მარაბდელი) იყო სოფელ მარაბდაში ვაჟკაცობითა და სიბრძნით ცნობილი ვაჟკაცის - ღვთისავარის ვაჟი. ოძელაშვილი ითვლებოდა ზაალ ბარათაშვილის ყმად. 

დიდმა გაჭირვებამ და აუტანელმა ყოფამ აიძულა არსენა, რომ ტყეში გავარდნილიყო რამდენიმე ერთგულ ადამიანთან ერთად. თავად ზაალ ბარათაშვილთან უთანხმოეობის გამო ჭაბუკი ოძელაშვილი ტყეში გაიჭრა. იგი ვერ ურიგდებოდა გლეხობის ჩაგვრას, ყმებით ვაჭრობას, ყმების გაჩუქებას, მზითვად გატანებას და სხვა. ებრძოდა მარბიელ მთიელთა ურდოებს, კოლონიური პოლიტიკის გამტარებელ ჩინოვნიკებს, ჩარჩ-ვაჭრებს. ხელისუფლებამ მის დასაპატიმრებლად რაზმი გაგზავნა. შემდეგ ბოდბისხეველის ღალატით შეიპყრეს, მაგრამ მალე ტყვეობას თავი დააღწია. სულ მცირე ხანში მის გარშემოუამრავი ხალხი შეიკრიბა. არსენას რაზმში იყვნენ ქართველები, ოსები, თათრები და კიდევ სხვადასხვა ეროვნების წარმომადგენლები. ისინი მართალია განსხავდებოდნენ ერთმანეთისაგან, მაგრამ მათი მიზანი ერთი იყო - მიეღწიათ ხალხის ბედნიერებისათვის.

არსენას რაზმის წევრები ერთგულების ფიცით შეიკვრნენ ტყეში. ჭკვიანი და შრომისმოყვარე მეთაური რაზმელებს უქმად არ აჩერებდა. მან იცოდა, რომ უსაქმურობა კაცს ვნებს. არსენა რაზმს წვრთნიდა და ამზადებდა მომავალი ბრძოლისათვის, ხოლო უქმე დროს ქვრივ-ობლებს ეხმარებოდა. არსენა მკაცრი, წესრიგის მოყვარე და დინჯი მეთაური გახლდათ. იგი საქმე სწრაფად, მაგრამ ერთპიროვნულად არ წყვეტდა.

ოძელაშვილი დიდი ფიზიკური ძალით გამოირჩეოდა. ხალხი ქება-დოდებით ამკობდა მის ვაჟკაცობას.